Hakkında – “Türkiye’de İnanç” konulu cevaplı anket & açıklamalı iman testi

Bu çalışma soru ve cevap şeklinde kurgulanmış bir diyaloğu hedeflemektedir. Sorular günümüzde toplumun bir kısmının dilinde, dilinde değilse aklında olan şüpheleri ifade etmektedir. Bu sorulara müslüman olmanın şartı ve müslümanlarca inancın değişmez kaynağı, son peygamberin vahyi ve Allah kelamı olarak görülen Kur’an-ı Kerim ayetleriyle aracısız bir şekilde cevap aranması amaçlanmıştır. Bu sebeple “ilgili ayetler” sayfalarında herhangi şahsi bir fikir öne sürülmemiş olup katılımcı ile dinin sahibinin örnek ayetler dairesinde direkt teması öngörülmüştür.

Diyaloğu sağlayabilmek için günümüzün sorularını anlam itibariyle ayetlerde arayarak farklı tefsirler ışığında cevap önerileri getirilmiştir. Bu ayetlerin, itinalı bir çalışmanın ürünü olsalar da, birer seçim olduğu hiçbir şekilde akıldan çıkarılmamalı ve gerek ayetlerin öncesi ve sonrası da okunarak gerekse de uygun görülen tefsirlere başvurarak şahsi fikirler edinilmesi bilhassa konunun can damarı niteliğindedir. Bir başka önemli husus da cevapların Türkçe meal üzerinden aktarılma zorunluluğudur. Örnek olması açısından Diyanet İşleri Başkanlığı’nın çevirisi kullanılmış olup farklı mealleri de incelemek şüphesiz önemlidir.

DİB meali ve tefsiri için http://kuran.diyanet.gov.tr/

Tavsiye olması açısından farklı mealler için http://kuran.gen.tr/

siteleri ziyaret edilebilir.

AMAÇ, hayalimizdeki “tanrı” imgesinin İslam inancındaki “Allah (c.c)” ile uyuşup uyuşmadığını tartabilmek, ismini ne koyarsak koyalım “tanrı” özellikleri atfettiğimiz kutsalın gerçekliğini değerlendirebilmek, bu tanrıyı kabullenmenin Kur’an’da tanımlanan “İman” anlamına gelip gelmediğini araştırmak ve kişinin kendini aşağıdaki diyagramlarda konumlandırabilmesini kolaylaştırabilmektir.

Mümin Münafık Kafir Fasık Müşrik Polyteizm Monoteizm

–

Mü’min: İman şartlarını (Allah’a, meleklere, kitaplara, peygamberlere, ahiret gününe vb) kalben istisnasız yerine getiren, iman eden. “Yap” denilenleri yapmamak veya “Yapma” denilenleri yapmak mümin olmaya engel değildir. Mü’min miyim?

Müslüman: İman şartlarını kabul ettiğini ifade eden. Arapça “Müslim” kelimesinin Farsça çoğulu. “İslam” kökünden. (İslam – Teslim – Müslim) “Teslim olan” (alenen reddetmeyen)

Fasık: Fısk (Sapma) içerisinde olan. Vahiyle gösterilen doğru yoldan çıkmış. Ör. ayetlerden/açık hükümlerden herhangi birini alenen inkar eden, pratikleri yerine getirmemenin ötesine geçmiş “namaz şart değil” veya “oruç gereksiz uzun” veya “hacca gidip insanlara para kazandıramam” veya “bu çağda bu ayet hükümleri mi kaldı” vb diyen, bu şekilde inanan

Münafık: Ağzıyla mümin olduğunu söyleyip kalben tersine inanan, iki yüzlü

Kafir: İman şartlarının bir kısmını veya tamamını inkar eden. Küfür içerisinde olan. Mü’min ve Ehl-i Kitab’ın iman edenleri hariç tüm çemberleri kapsar.

Müşrik: Allah ile denk veya daha düşük seviyeli, fiilen tanrı vasıfları atfedilmiş aracı(lar) edinen

Deism: Kaynağını vahiyden ziyade akıl süzgecinden geçirilmiş gözlemlerden alan batı kaynaklı tanrı inancı. 17. yy’da özellikle İngiltere, Almanya ve İngiltere’de kiliseye ve üçlemeye (baba, oğul, kutsal ruh) karşı ortaya çıkmış ve batının aydınlanma çağında önemli rol oynamıştır. Müslüman ülkelerdeki deistler ise ağırlıkla “vahyin, nefse zor gelen veya sadece akılla kavranamayan veya basitçe ilim eksikliği sebebiyle anlaşılamayan ve tartışmaya açık olmayan kat’i hükümlerini içselleştiremeyerek Deism – Teism arasında fıska düşenler” olarak nitelendirilebilir.

Kur’an’dan yukarıdaki diyagramlarda kurtulma ümidi olabilecek tek grup Ehl-i Kitab’ın iman edenleri dahil “Mü’minler” olarak anlaşılmaktadır. Bu konudaki hüküm ayetleri anket soruları cevaplandıkça görülebileceğinden detaylarına burada girilmemiştir. Peki ben mü’min miyim?

–

Kolaylık açısından, her soruya uygun düşebilecek ve öncelikli bir veya birkaç ayet seçilmiş olup cevabi nitelikteki tüm liste “Tüm Ayetler” linki altına konulmuştur. Şüphesiz, örnek olarak seçilmiş bu ayetlerin bir kısmının birincil amacı mevz-u bahis sorular olmayabilir ancak anlam bütünlüğü içerisinde uygun olabileceği düşünüldüğünden listelenmiştir. Her halükarda listenin tamamı birebir cevap niteliği taşımasa da Kur’an’ın bu soruya verdiği cevabın özünü değiştirecek nitelikte olmadığı fikriyle listede bulunmasında fayda görülmüştür. Aynı zamanda bu liste dışında soruya cevap teşkil edecek başka ayetler olmadığı anlamına da gelmemektedir.

Öncelikli konu olarak “iman” seçilmiş ve sorular bu konu çevresinde odaklanmıştır. “Günlük Yaşam” başlığı altında düşünülebilecek sorular “Diğer Sorular” başlığı altında ele alınmaktadır. Site, anket katılımı ile beraber bir nevi “iman testi” olarak algılanabilirse de asıl amaç katılımcının daha geniş perspektifte değerlendirme yapabilmesinin önünü açmaktır. Yine de Diyanet İşleri Başkanlığı’nın İslam İlmihali’nden “Tekfir” başlığından ilgili bölüm aşağıda kopyalanmıştır. İlmihal’den “AKAİD” (Akideler, Kaideler) başlığı altında “İman” konusunu okumak için tıklayın

“İslâm kültüründeki tekfir (kafir ilan etme) ve irtidad (isteyerek dinden çıkma) kavramları, din ve vicdan hürriyetinin sınırlandırılması ve tehdit altında tutulması değil, toplumun ortak değerlerine ve dinî inançlarına karşı alenî saygısızlık ve saldırganlığı önleme, toplumda gerekli olan huzur ve sükûnu güvence altına alma, nesilleri inkârcılığın olumsuz etkilerinden koruma, tekfir edilen şahsa gerekli yaptırımların uygulanmasıyla da kamu vicdanı açısından adaleti gerçekleştirme gibi gayelere mâtuf bir tedbir ve toplumsal sağduyu refleksi niteliğindedir.”

–